Je denkt na over samenwonen? Hier lees je de belangrijkste zaken om rekening mee te houden en om samen te regelen.
Wanneer woon je samen?
Wanneer beiden personen “hoofdverblijf” in dezelfde woning hebben. Daarmee wordt bedoeld: waar je leeft of woont. Je vormt dan samen een huishouden. Dat kan bestaan uit je partner, familie, vrienden, onbekenden. Voor de gemeente sta je dan op hetzelfde adres ingeschreven.
En als ik er alleen logeer?
Een weekendje bij iemand overnachten is natuurlijk geen samenwonen. Logeren is wel een rekbaar begrip. Een logeerperiode kan bestaan uit dagen tot weken. Het is wel altijd een tijdelijke situatie, niet vast. En je mag er geen geld voor krijgen of geven.
Hebben we een samenlevingscontract nodig om samen te wonen?
Nee, dat is niet nodig. Je bent dan geen fiscaal partner. Maar of je wel of geen fiscale partner bent voor de Belastingdienst, samenwonen heeft hoe dan ook financiële gevolgen. Woon je samen zonder samenlevingscontract, let dan op eventuele huurtoeslag die je krijgt. Ga naar toeslagen.nl en meldt dat je samenwoont. De nieuwe huurtoeslag wordt berekend.
Wat is een samenlevingscontract precies?
Dit is een afspraak tussen jou en de persoon waarmee je samen gaat wonen. Je kunt – binnen de wet – alles afspreken. Typisch staan er afspraken in over het huishouden: de kosten en inkomsten. Vaak verschillen jullie financiële situaties. De een verdient dan meer dan de ander. Breng je dan wel of niet gelijke inkomsten in? Betaal je wel of niet ieder de helft van gas, water en licht? Daarnaast kun je zaken vastleggen over de inboedel, schulden, overlijden, verzekeringen, duur, geschillen.
Hoe regel ik een samenlevingscontract dan?
Ten eerste moet je weten wat je wilt afspreken. Download een standaard samenlevingscontract (voorbeeld), lees die en vind de punten waar je een mening over hebt. Kijk vervolgens naar je eigen situatie: wat verdien je? Hoe ziet jouw huishoudboekje eruit? Waarom heb je die niet? Hoeveel ben je dan nu kwijt aan gas, water, licht, verplichte verzekeringen, huur, servicekosten etc? Hoeveel verdien je precies? Daarmee kun je je wensen achterhalen en bespreken met je partner.
Vul het samenlevingscontract samen in. Passen niet al je wensen erin? Zoek een ander samenlevingscontract waar het wel in staat.
Een samenlevingscontract is pas geldend (officieel) als het is bevestigd door een notaris. Reken tussen de 200 en 600 euro. Vraag in je omgeving naar ervaringen met een notaris voor een samenlevingscontract, en vergelijk er een paar.
Welke financiële gevolgen zijn er als ik ga samenwonen?
Diversen. Neem hier de tijd voor, informeer instanties tijdig en zorg ervoor dat je weet wat je moet betalen en wat je eventueel krijgt.
- Fiscaal partnerschap. Getrouwd? Samenlevingscontract? Samen een kind? Pensioen? Dan ben je fiscaal partner voor de Belastingdienst en verandert je aangifte. Zo mag je gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten opgeven én naar je eigen voordeel verdelen. Let er op dat fiscale partnerschap vanaf een bepaalde periode geldt.
- Toeslagen. Ga beiden naar toeslagen.nl en geef op dat je gaat samenwonen. Dit kan (negatieve) invloed hebben op je huurtoeslag.
- Uitkering. Krijgt een van jullie een uitkering? Ook daar heeft samenwonen gevolgen voor.
- Verhuur. Huurt een van jullie de woning? Geef het door aan de woningstichting dat er iemand bijkomt. Een fiscaal partner of samenlevingscontractpartner wordt automatisch medehuurder.
En als we creatief gaan boekhouden?
Dan heet dat illegaal samenwonen of fraude. Komt de Belastingdienst of gemeente daar achter, dan heeft dat grote financiële gevolgen. Doe. Het. Niet.
Aanmelden bij de gemeente: hoe gaat dat?
Beiden sta je bij je gemeente ingeschreven in de basisadministratie waaruit allerlei instanties putten. Ga naar de site van je gemeente en zoek opgeven adreswijziging. Doe dit op tijd, beiden. Volg de instructies op. Vaak kun je dit doen met alleen inloggen met je Digid.
Leuk geschreven maar ik heb nog steeds vragen.
Wat praktische tips om je verder op weg te helpen:
- Schrijf alles op. Wat je wil weten, antwoorden die je hebt gevonden (en hun bronnen), zaken om uit te zoeken.
- Huishoudboekje. Samenwonen? Mooi moment om toch eens een administratie bij te leggen van wat er binnen komt en eruit gaat. Echt niet moeilijk, wel heel handig zeker als je net begint met samenwonen.
- Omgeving. Vraag een aantal mensen die zijn gaan samenwonen. Je ouders doen bijvoorbeeld vaak wel een huishoudboekje en hebben jarenlange ervaring met afstemmen.
- Adviseur. Wie weet er een adviseur om jullie te helpen? Ga niet voor ‘zomaar’ een adviseur. Ga voor iemand met bewezen expertise over samenwonen en tevreden klanten. Kost je geld maar scheelt je gedoe.
Nog andere tips om leuk samen te wonen?
- Schoonmaken. Mensen zijn verschillend. Waar de een het al snel een zootje vindt en gaat opruimen, kan de ander het rustig een paar weken aanzien zonder actie. Maak daarom afspraken: wie doet wat en hoe vaak. Daar kun je elkaar op aanspreken, niet op het verschil in wat de ander acceptabel vindt.
- Jij doet niet genoeg in het huishouden. Vooral tussen stellen is dit een terugkerend dilemma. In de kern zit de beleving dat eentje ‘ALLES’ doet, en de ander ‘NIETS’. Dat is vaak een overdrijving die iemand roept uit emotie die weinig helpt. Wat helpt is dit: maak een lijstje van alle taken die gedaan moeten worden. Van afval wegbrengen, de lamp vervangen, afwassen, bed verschonen, stofzuigen tot de boodschappen doen, eten bedenken, de planten water geven en het toilet schoonmaken. Stel samen vast of de lijst compleet is. Geef vervolgens punten aan iedere taak. Je zult merken dat degene die bijvoorbeeld ieder keer de afvalzak vernieuwd of het eten bedenkt, daar zwaarder aan zal tillen dan de ander. Stel samen de punten vast. Ga vervolgens een weekje turfen! Hoeveel punten verdiend een ieder? Bespreek de resultaten. Het interessante wat hieruit kan komen is dat de een bijvoorbeeld echt een hekel heeft aan stofzuigen, en daar veel punten aan toe kent. Makkelijk scoren voor de ander!
- Maak een ritueel. Samen eten op zondag. Filmpje kijken op vrijdagavond. Samen de afwas doen. Samen de week afsluiten met een drankje. Het maakt niet uit wat, maar bedenk iets wat je samendoet, op een terugkerend moment, waarin je verder niet anders moet. Dat geeft je een balansmoment die goed is voor de onderlinge relatie.
- Wil je alsjeblieft… Je zal echt niet de eerste zijn wiens schedel wordt ingeslagen omdat je de handdoek iedere keer maar niet op de juiste manier terughangt. Kleine ergernissen kunnen uitgroeien tot onoverkoombare obstakels als je niet snel genoeg de angel eruit haalt. Neem de ander serieus bij kleine klachten. Probeer het iedere keer te doen zoals de ander graag ziet, kleine moeite voor jou maar blijkbaar een groot plezier voor de ander. Bespreek ergernissen op een geregeld moment, zoals tijdens een vast ritueel. Maak er achteraf een gepast grapje over, zodat je steeds sneller die emotie eruit haalt. En wanneer je dan toch leegloopt op de ander, weet dat je overdrijft. Dus overdrijf helemaal: zeg dat de ander miljoenmiljard keer de afwasmachine niet uitruimt, dat het zo erg is dat je therapie nodig hebt en dat je je eigen afwasmachine wilt. Je uit zo volledig wat je dwars zit, en de ander snapt dat jij ook weet dat je overdrijft, wat het gemakkelijker maakt om er correct op te reageren.
